Κυθήρων Σεραφείμ: Χριστούγεννα, χωρίς Χριστό.
ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗ ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ
ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΚΥΘΗΡΩΝ & ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ ΣΕΡΑΦΕΙΜ
Η ΚΑΤΑ ΣΑΡΚΑ ΓΕΝΝΗΣΙΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ (25-12-2023)
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ
ΚΥΘΗΡΩΝ & ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ
Τ.Κ. 801 00 Κ Υ Θ Η Ρ Α
ΤΗΛ.:2736031202 & 2736038359
FAX :2736031202
Ἐν Κυθήροις τῇ 18ῃ Δεκεμβρίου 2023
Ἀριθ. Πρωτ.: 313
Π Ο Ι Μ Α Ν Τ Ο Ρ Ι Κ Η Ε Γ Κ Υ Κ Λ Ι Ο Σ Χ Ρ Ι Σ Τ Ο Υ Γ Ε Ν Ν Ω Ν
(ὑπ’ ἀριθ. 232/2023)
Πρός
Τόν Ἱερόν Κλῆρον καί
τόν Χριστώνυμον Λαόν
τῆς καθ ́ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως
Κυθήρων καί Ἀντικυθήρων
«Ἐπεσκέψατο ἡμᾶς, ἐξ ὕψους ὁ Σωτήρ ἠμῶν,
Ἀνατολή ἀνατολῶν, καί οἱ ἐν σκότει καί σκιᾷ,
εὕρομεν τήν ἀλήθειαν, καί γάρ ἐκ τῆς Παρθένου
ἐτέχθη ὁ Κύριος»
(Ἐξαποστειλάριον ἑορτῆς Χριστουγέννων)
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί καί Συλλειτουργοί,
Ἀδελφοί μου Χριστιανοί, Τέκνα μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά.
ΧΡΙΣΤΟΣ ΕΤΕΧΘΗ! ΑΛΗΘΩΣ ΕΤΕΧΘΗ!
Εὐλογημένα, εἰρηνικά, χαριτόδωρα καί ἀληθινά ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ.
«ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ καί μέσα στην καρδιά μας».
Εὐδοκίᾳ τοῦ Θεοῦ καί Πατρός μᾶς ἐπεσκέφθη ἐξ ὕψους ὁ Σωτήρ ἡμῶν, ὁ Κύριός μας
καί ὁ Θεός μας. Ἀνατολή ἀνατολῶν ἦτο ἠ ἔλευσίς Του εἰς τόν πλανηθέντα καί
σκοτισθέντα ὑπό τοῦ διαβόλου καί τῶν πονηρῶν πνευμάτων, τῆς ἀθεΐας καί τῆς ἀγνωσίας
τοῦ Θεοῦ κόσμον καί ὅλην τήν ἀνθρωπότητα.
«Ἡ Γέννησίς Σου Χριστέ ὁ Θεός ἡμῶν, ἀνέτειλε τῷ κόσμῳ τό Φῶς τό τῆς γνώσεως ̇
ἐν αὐτῇ γάρ οἱ τοῖς ἄστροις λατρεύοντες, ὑπό ἀστέρος ἐδιδάσκοντο ̇ Σέ προσκυνεῖν τόν
Ἥλιον τῆς Δικαιοσύνης καί Σέ γινώσκειν ἐξ ὕψους Ἀνατολήν, Κύριε δόξα Σοι» ψάλλει
πανηγυρικῶς ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία.
Ὁ νοητός Ἥλιος τῆς Δικαιοσύνης, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, φωτίζει τό νοητόν
στερέωμα τῆς Ἐκκλησίας καί τόν σύμπαντα κόσμον. Καί διαλύει τά σκότη τῆς πλάνης, τῆς
ἁμαρτίας καί τῆς εἰδωλολατρίας, τῆς ἀρχαίας καί τῆς συγχρόνου. Ἀρκεῖ οἱ ἄνθρωποι, αἱ
κοινωνίαι τῶν ἀνθρώπων, ἡ ἀνθρωπότης καί ὁ κόσμος νά θέλῃ τήν κοινωνία μέ τόν
~ 2 ~
Φωτοδότην καί Ζωοδότην Χριστόν, τόν ἀειλαμπῆ Φωστῆρα τοῦ κόσμου, νά δέχεται τάς
φωταυγεῖς ἀκτῖνας τῆς Τρισηλίου Θεότητος καί νά πορεύεται τόν θεοφώτιστον δρόμον
τῆς μετανοίας καί τῆς πνευματικῆς ἀναγεννήσεως.
«Καί οἱ ἐν σκότει καί σκιᾷ, εὕρομεν τήν ἀλήθειαν· καί γάρ ἐκ τῆς Παρθένου ἐτέχθη ὁ
Κύριος». Τό πνευματικόν σκότος, ἡ ἀχλύς τῆς ἁμαρτίας καί ἡ σκιά καί ὁ φόβος τοῦ
θανάτου διελύθησαν καί ἀπελάθησαν ἀπό τό θεῖον φῶς τῆς σῳζούσης ἀληθείας τοῦ
Χριστοῦ, τό ὁποῖον «φωτίζει καί ἁγιάζει πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τόν κόσμον». Μέ
τό θεῖον καί ἄκτιστον Φῶς τοῦ Χριστοῦ ἀποκτᾷ ὁ ἄνθρωπος τό φῶς τῆς ἀληθινῆς
θεογνωσίας, τήν ἐπίγνωσιν τοῦ Θείου Νόμου, τῶν Ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ καί τοῦ Θείου
Θελήματος, τό ὁποῖον εἶναι «ἀγαθόν καί εὐάρεστον καί τέλειον».
Τό Φῶς τοῦ Χριστοῦ ὁδηγεῖ τόν πιστόν εἰς τήν ἀληθινήν κατά Χριστόν ζωήν. Γνωρίζει
ὅτι εἶναι τό τελειότερον δημιούργημα τοῦ Θεοῦ, τό ὁποῖον ἐπλάσθη ἀπό τόν Θεῖον
Δημιουργόν «κατ’ εἰκόνα Θεοῦ καί καθ’ ὁμοίωσιν». Μᾶς φωτίζει ὥστε νά
συνειδητοποιήσωμεν τό «πόθεν ἔρχεσαι καί ποῦ πηγαίνεις;». Νά κατανοήσωμεν τόν
προορισμόν τοῦ ἀνθρώπου: «Διά τοῦτο γάρ ὁ Ὑψηλός Θεός δι’ ἡμᾶς ἐφάνη καθ’ ἡμᾶς
ἄνθρωπος, βουλόμενος ἑλκῦσαι πρός τό ὕψος τούς Αὐτῷ βοῶντας. Ἀλληλούϊα», κατά τόν
Ἀκάθιστον Ὕμνον τῆς Ἐκκλησίας μας.
Ἑορτάζομεν τήν Θείαν Γέννησιν τοῦ Χριστοῦ, τά Χριστούγεννα, διά νά τιμήσωμεν τό
κοσμοσωτήριον καί κοσμοχαρμόσυνον Γεγονός τῆς Θείας Ἐνανθρωπήσεως, λατρεύοντες
«ἐν Πνεύματι καί ἀληθείᾳ» τόν σαρκωθέντα Κύριον καί Θεόν ἡμῶν, ἀφ’ ἑνός, καί ἀφ’
ἑτέρου διά νά πανηγυρίσωμεν πνευματικῶς τά ἀληθινά Χριστούγεννα, τά
Χριστούγεννα μέ τόν Χριστόν καί ὄχι τά κοσμικά Χριστούγεννα χωρίς Χριστόν.
Ἑορτάζομεν τά Χριστούγεννα διά νά ἐννοήσωμεν καλῶς τόν σκοπόν τῆς Ἐνανθρωπήσεως
τοῦ Θεανθρώπου Κυρίου μας.
Εἰς τό σημεῖον αὐτό ἄς ἀκούσωμεν τόν θεοφώτιστον λόγον τοῦ νεοφανέντος Ἁγίου
τῆς Ἐκκλησίας μας Καλλινίκου, Μητροπολίτου Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας,
κοιμηθέντος ἐν Κυρίῳ τόν Αὔγουστον τοῦ 1984.
Ἔγραψε ὁ Ἅγιος αὐτός Ἐπίσκοπος τῶν καιρῶν μας:
“«Χριστός γεννᾶται». Τήν πολύτιμον αὐτήν πληροφορίαν ἠκούσαμεν καί εἴπομεν
πολλάκις. Ἀπό μικρᾶς ἡλικίας μέχρι σήμερον πολλάκις ἑωρτάσαμεν τά Χριστούγεννα.
Καί ὅμως δέν αἰσθανόμεθα τήν Ἑορτήν. Ἑορτάζομεν ἕν παλαιόν γεγονός καί ὄχι
σύγχρονον. Ἑορτάζομεν τήν πρό εἴκοσι αἰώνων Γέννησιν τοῦ Κυρίου καί ὄχι τήν γέννησιν
τοῦ Σωτῆρος εἰς τήν καρδίαν μας. Ἡ Γέννησις τοῦ Χριστοῦ δέν εἶναι μόνον παρελθόν,
ἀλλά καί παρόν. Χριστούγεννα δέν εἶναι ὁ θόρυβος τῶν ἑορτῶν, ἡ σωματική
ἀνάπαυσις, ἡ διακοπή τῆς ἐργασίας, ἡ κοσμική διασκέδασις. Αὐτά δέν εἶναι οὔτε
καρπός, οὔτε φύλλα ἀκόμη τῆς κοσμοσωτηρίου Ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων.
Ἀγών λοιπόν καί προσπάθεια νά γεννηθῇ ὁ Οὐράνιος Ἐπισκέπτης εἰς τάς καρδίας
μας. Νά ζήσωμεν τό γεγονός τοῦ ἐρχομοῦ τοῦ Λυτρωτοῦ. Τότε θά ψάλλωμεν: «Χριστός
γεννᾶται». Ἐντός ἡμῶν ἐγεννήθη ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός…
…Ἐκεῖνο ἑπομένως τό ὁποῖον πρέπει νά προσέξωμεν ἰδιαιτέρως ἡμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι
Χριστιανοί εἶναι ποία ἡ στάσις μας ἀπέναντι τοῦ Τεχθέντος Βασιλέως. Μέ τήν πίστιν
ἀναγνωρίζομεν Αὐτόν. Δέν συμβαίνει ὅμως καί μέ τά ἔργα μας. Ἡ ζωή μας πρέπει νά
φέρῃ τήν σφραγῖδα τοῦ Θείου Θελήματος. Ἡ συμπεριφορά μας να εἶναι
~ 3 ~
ἀρωματισμένη μέ τό ἄρωμα τῆς Ἁγιότητος. Ἡ διαγωγή μας νά εἶναι σύμφωνος κατά
πάντα μέ τήν παραγγελίαν τοῦ Εὐαγγελίου. Ὁ Βασιλεύς Χριστός πρέπει νά εἶναι
ὑπεράνω πάντων προσώπων ἤ πραγμάτων ὁσονδήποτε προσφιλῶν ἤ πολυτίμων. Ὁ ἴδιος
τονίζει: «Ὁ φιλῶν πατέρα ἤ μητέρα ὑπέρ ἐμέ οὐκ ἔστι μου ἄξιος ̇ καί ὁ φιλῶν υἱόν ἤ
θυγατέρα ὑπέρ ἐμέ οὐκ ἔστι μου ἄξιος» (Ματθ. ι’ , 37).
Αὐτή ἡ ἄνευ ὅρων καί ἐπιφυλάξεων παράδοσις εἰς τόν Τεχθέντα Βασιλέα Χριστόν
ἀποτελεῖ τήν ἀναγνώρισιν Αὐτοῦ, τήν εὐγνωμοσύνην πρός Αὐτόν καί τό μυστικόν τῆς
ἰδικῆς μας χαρᾶς καί εὐτυχίας. Ὁ Κύριος ἐνηνθρώπησεν διά νά φέρῃ εἰς τόν κόσμον
τήν χαράν καί τήν μακαριότητα. Εἶναι ὁ Βασιλεύς τῆς Εἰρήνης καί Σωτήρ τῶν ψυχῶν
ἡμῶν…”.
(Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ἱεροθέου, Ὁ ἅγιος Καλλίνικος Μητροπολίτης Ἐδέσσης, Πέλλης καί
Ἀλμωπίας, Ἔκδοσις Α’ 2020, σελ. 209-210 καί 214-215).
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Καθώς γνωρίζομεν τό ἀκριβές νόημα καί τόν ἀληθῆ σκοπόν τῆς Θείας Γεννήσεως καί
Ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θείου Λυτρωτοῦ μας, ἄς ἐναρμονίσωμεν τήν ζωήν μας μέ τό
Πανάγιον Θέλημα τοῦ Θεοῦ καί τήν ἁγίαν ζωήν τοῦ Χριστοῦ, ὁ Ὁποῖος «ἔπαθεν ὑπέρ
ἡμῶν, ἡμῖν ὑπολιμπάνων ὑπογραμμόν (ἀφήνοντας ὑπόδειγμα), ἵνα ἐπακολουθήσωμεν τοῖς
ἴχνεσιν Αὐτοῦ» (διά νά ἀκολουθήσωμεν ἀκριβῶς ἐπάνω εἰς τά ἴχνη Του) (Α’ Πετρ. β,’ 21).
Ἐάν ἡ ἀνθρωπότης καί ὁ κόσμος ἐδέχετο τό λυτρωτικόν μήνυμα τῆς παγκοσμίου
«μεγάλης χαρᾶς» τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ, τό ὁποῖον εὐηγγελίσθη εἰς τούς ἁπλοϊκούς
ποιμένας τῆς Βηθλεέμ τήν Ἁγία Νύκτα τῶν Χριστουγέννων ὁ Ἄγγελος τοῦ Θεοῦ, καί τῆς
ἀπείρου Θείας Ἀγάπης. Ἐάν συνεκίνουν τάς καρδίας μας ἡ κένωσις τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ καί
ἡ ἄκρα ταπείνωσίς Του, αἱ ὁποῖαι κατεδείχθησαν μέ ὅλα τά συμβάντα καί τάς συνθήκας
τῆς ἐνσάρκου Θείας Οἱκονομίας. Καί ἐάν ἀνταποκρινόμεθα εἰς τό Θεῖον κάλεσμα τῆς
Βασιλεῖας τοῦ Θεοῦ, συμμετέχοντες ἐνσυνειδήτως εἰς τήν Θείαν Λατρείαν καί εἰς τήν
Μυστηριακήν ζωήν τῆς Ἁγίας Μητρός μας Ἐκκλησίας, τότε θά ἐβιώναμεν τήν ἀληθινήν,
τήν λυτρωτικήν χαράν τῶν Χριστουγέννων, τά Ἅγια Χριστούγεννα, τά Χριστούγεννα καί
μέσα στήν καρδιά μας, κατά τόν Χριστιανόν ποιητήν.
Πόσον δυσάρεστον εἶναι, ὅταν περιορίζεται ἡ χαρά καί ἡ ἑορτή τῶν Χριστουγέννων
εἰς τό ἑόρτιο τραπέζι, εἰς τά λαμπρά ἐνδύματα, εἰς τήν ἀνταλλαγήν δώρων καί εὐχῶν, εἰς
τόν στολισμόν τῶν οἰκιῶν καί παραλείπονται τά οὐσιώδη: ἡ νηστεία πρό τῶν
Χριστουγέννων, ἡ ἐγκράτεια τῶν παθῶν, ἡ Θεία Λατρεία καί ἡ προσευχή, ἡ μετάνοια
καί ἡ ἄσκησις καί ἰδιαιτέρως τά φερέσβια Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως
καί τῆς Θείας Κοινωνίας. Ὅταν σέ γιορτινές Χριστουγεννιάτικες ἐκδηλώσεις σέ
Συλλόγους καί Σχολεῖα δέν γίνεται λόγος διά τήν Γέννησιν τοῦ Χριστοῦ καί τά πρόσωπα
τά ὁποῖα εἶχαν ρόλο κατά τήν Θείαν Γέννησιν τοῦ Θεανθρώπου (ἡ Παρθένος Μαρία, ὁ
Ἰωσήφ ὁ Μνήστωρ, οἱ Ἄγγελοι, οἱ Ποιμένες, οἱ ἐξ Ἀνατολῶν Μάγοι) καί ἀρκοῦνται εἰς τήν
ἀνταλλαγήν εὐχῶν, τόν στολισμό τοῦ δέντρου καί τῆς αἰθούσης καί εἰς τά δῶρα τοῦ
κοσμικοῦ τύπου τοῦ Ἅη-Βασίλη. Μέ ἄλλα λόγια: Χριστούγεννα, χωρίς Χριστό.
~ 4 ~
Ἐπικρατεῖ, δυστυχῶς, ἐν πολλοῖς, τό πνεῦμα τῆς «νέας ἐποχῆς» πού δέν ἐνδιαφέρει ἡ
παράδοσις, ἐθνική καί ἐκκλησιαστική, τά ἤθη καί τά ἔθιμα τῆς Ἑλληνορθοδόξου Πατρίδος
μας, ἡ πολιτιστική καί πνευματική ζωή τοῦ τόπου, ἀλλά δίδεται περισσότερη σημασία εἰς
τήν «διαφορετικότητα» (διαφορά εἰς τήν θρησκευτικότητα) καί στίς «ἰδιαιτερότητες»
(ἀλλότρια ἤθη καί ἀλλοιώτικοι τρόποι ζωῆς). Δι’ αὐτόν τόν λόγον πολλές
Χριστουγεννιάτικες καί Ἐθνικές ἑόρτιες ἐκδηλώσεις εἶναι «ἄχρωμες καί ἄοσμες» μέ τήν
πρόφασιν νά μή θιγοῦν τό θρησκευτικό καί τό πατριωτικό συναίσθημα ἀλλοδαπῶν καί
ἐκείνων, πού ἔχουν ἰδιαιτερότητες, ἐνῶ ἀγνοοῦνται ἐν τοῖς πράγμασιν τά δικαιώματα τῆς
συντριπτικῆς πλειοψηφίας τῶν συμπατριωτῶν μας.
Ἀδελφοί μου,
Θεωροῦμεν ὡς ποιμαντικόν χρέος μας νά ἐπισημάνωμεν μετά λύπης ὡρισμένα ἀπό
τά συμβαίνοντα εἰς τήν Ἑλληνορθόδοξον Πατρίδα μας, τήν Χώραν τῶν Ἁγίων καί τῶν
Ἡρώων. Καί τοῦτο γίνεται διά τήν πνευματικήν ἀφύπνισιν τοῦ Λαοῦ τοῦ Θεοῦ.
Εὐχόμεθα ἀπό καρδίας εἰς ἅπαντα τά πνευματικά μας τέκνα, τά ἐγγύς καί τά
μακράν, νά ἑορτάσωμεν πνευματικῶς τά ΑΓΙΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ καί ὄχι κοσμικῶς καί
χωρίς Χριστόν. Ἄς γνωρίσωμεν διά τῆς Θείας Λατρείας, τῆς Ἁγιογραφικῆς Μελέτης καί
τῆς τηρήσεως τῶν Θείων ἐντολῶν, μέ τήν Ὀρθόδοξον ἄσκησιν, τόν Σωτῆρα καί Λυτρωτήν
καί Εὐεργέτην Ἰησοῦν Χριστόν καί τήν Ἁγιοπνευματικήν ζωήν, τήν ὁποίαν λόγοις καί
ἔργοις μᾶς ἐδίδαξε. Τότε θά εἴμεθα ἀληθινοί Χριστιανοί, φωτόμορφα τέκνα τῆς
Ἐκκλησίας.
Ἐπί δέ τούτοις, ἐκφράζοντες τήν διάπυρον εὐχήν νά εἶναι εὐλογημένα, εἰρηνικά καί
μεστά Θείων πνευματικῶν καί βιοτικῶν εὐλογιῶν τά Χριστούγεννα καί ὅλον τό Ἅγιον
Δωδεκαήμερον, διατελοῦμεν,
Μετά πατρικῶν εὐχῶν καί ἀγάπης
Ὁ Μητροπολίτης
†Ὁ Κυθήρων & Ἀντικυθήρων Σεραφείμ
Υ/Σ Ἡ παροῦσα Χριστουγεννιάτικη Ποιμαντορική Ἐγκύκλιος νά ἀναγνωσθῇ
εὐκρινῶς κατά τήν Θείαν Λειτουργίαν τῶν Χριστουγέννων, ἤ ὅπου δέν γίνῃ Θεία
Λειτουργία ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς, εἰς μίαν ἄλλην Θείαν Λειτουργίαν τοῦ Ἁγίου
Δωδεκαημέρου (μέχρι τῆς Ἀποδόσεως τῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων).
