Τὸ Πάσχα τὸ 2025 καὶ ἡ ἀνησυχία τῶν πιστῶν
Τοῦ κ. Δημητρίου Λαμπροπούλου, Θεολόγου
Εἰς τὴν «Ὀρθόδοξον Ἀκαδημίαν Κρήτης», εἰς τὰς ἐγκαταστάσεις τῆς ὁποίας συνεδρίασεν ἡ λεγομένη «Σύνοδος τοῦ Κολυμβαρίου» τὸ 2016, ἐπραγματοποιήθη ἡμερίς τὴν 1ην Ἀπριλίου 2023 μὲ κεντρικὸν θέμα «Πάσχα στὴν Ὕστερη Ἀρχαιότητα καὶ τὸν Μεσαίωνα». Προφανῶς, σχηματίζει κανεὶς τὴν ἐντύπωσιν ὅτι ἡ διοργάνωσις αὐτῆς τῆς ἡμερίδος εἶχεν ὡς ἀφορμὴν τὴν ἐγγίζουσαν ἑορτὴν τοῦ Πάσχα, ὅμως εἶναι γνωστὸν ὅτι ἡ Ἀκαδημία αὐτή, ὅπως καὶ ἐκείνη τῆς Ἱ. Μ. Δημητριάδος, εἶναι σταθερὰ προσανατολισμέναι εἰς τὴν προώθησιν τοῦ οἰκουμενιστικοῦ προγράμματος τοῦ Πατριαρχείου Κων/λεως. Πράγματι: Ἡ ἡμερίς αὐτή, ὡς διαπιστώνει κανεὶς ἀπὸ τὸ δελτίον τύπου, ἐλειτούργησεν ὡς προπομπὸς ἑνὸς ἐπερχομένου συνεδρίου, τὸ ὁποῖον «θὰ ἀσχοληθεῖ ἰδιαίτερα μὲ τὴν ἡμερομηνία ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα», ὡς ἀναφέρεται.
Ἠμφισβητήθησαν ποτὲ ὅσα ὥρισεν ἡ Α΄ Οἰκουμενική;
Μεταξὺ τῶν εἰσηγήσεων διεκρίθη αὐτὴ τῆς ἱστορικοῦ κ. Ἰωάννας Σκούρα μὲ θέμα «Ἡ ἀμφισβήτηση τοῦ Πασχάλιου Κανόνιου τοῦ Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ κατὰ τὴν ὕστερη βυζαντινὴ ἐποχή». Ἡ κ. Σκούρα συνοπτικὰ ἀνέφερεν ὅτι ἀπὸ τὴν Α΄ Οἰκουμενικὴν Σύνοδον μέχρι καὶ τὴν ἐποχὴν τοῦ Ἁγ. Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ αἱ ἀποφάσεις διὰ τὸν ὁρισμὸν τοῦ Πάσχα ἐκωδικοποιήθησαν μὲ τοιοῦτον τρόπον, ὥστε πολὺ πρακτικὰ νὰ δημιουργηθῆ ἕνας σταθερὸς πίνακας, βάσει τοῦ ὁποίου ἡ διαδικασία ὑπολογισμοῦ τῆς ἡμερομηνίας ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα κατέστη σχετικὰ εὔκολος. Εὑρέθη κανεὶς νὰ ἀμφισβητήση αὐτὸν τὸν ὑπολογισμόν;
Ἡ εἰσήγησις ὑπῆρξε λίαν διαφωτιστικὴ διδοῦσα ἀπάντησιν εἰς τὸ ἐρώτημα μέσῳ δύο κυρίως σημείων. Πρῶτον, ἡ εἰσηγήτρια ὑπεστήριξεν ὅτι οἱ Βυζαντινοὶ ἐχρησιμοποίησαν τὸν πίνακα αὐτὸν ἀδιάκοπα καὶ ἄνευ οἱασδήποτε ἀντιλογίας παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι ἦτο εἰς πλήρη γνῶσιν των ὅτι ἀπὸ ἀστρονομικῆς ἀκριβείας ὑπῆρχαν σφάλματα. Δεύτερον, ὅτι ἡ ἀμφισβήτησις τοῦ «Πασχάλιου Κανονίου» ἀρχίζει μόλις τὸν 14ον αἰῶνα κατὰ τὰς ἀντιησυχαστικάς ἔριδας. Συγκεκριμένα ἀνέφερε πέντε λογίους, οἱ ὁποῖοι σχολιάζουν τὸ «Πασχάλιον»: Νικηφόρος Γρηγορᾶς, Βαρλαὰμ Καλαβρός, Ματθαῖος Βλάσταρης, Νικόλαος Ραβδᾶς καὶ Ἰσαὰκ Ἀργυρός.
Ἐξ αὐτῶν μόνον ὁ Γρηγορᾶς προέβη εἰς διόρθωσιν τοῦ πίνακος, προτείνων τὴν μετάθεσιν τῶν ἡμερομηνιῶν κατὰ δύο ἡμέρας ἐνωρίτερον, ὅμως ὁ αὐτοκράτωρ Ἀνδρόνικος ὁ Β΄ δὲν υἱοθέτησε τὰς ἀπόψεις του. Οἱ ἐπίσης ἀντιησυχασταὶ Βαρλαὰμ ἀλλὰ καὶ ὁ μαθητὴς τοῦ Γρηγορά, Ἰσαὰκ Ἀργυρός, παρὰ τὴν προσοχὴν των ἐπὶ τοῦ θέματος, ὁ μὲν πρῶτος διὰ εἰδικῆς μελέτης «ἐξήγησις εἰς τὸν περὶ τοῦ Πάσχα τῶν ἀποστόλων κανόνα» κατέληξεν ὅτι τίποτε δὲν ἔπρεπε νὰ τροποποιηθῆ, ὁ δὲ δεύτερος -καίτοι πραγματεύεται ἀναλυτικὰ τάς διορθώσεις τοῦ διδασκάλου του- δὲν προβαίνει εἰς προτάσεις ἀλλαγῆς. Ὁ κανονολόγος Βλάσταρης εἰς τὸ ἔργον του «Σύνταγμα κατὰ στοιχείων» διεξερχόμενος ὅλα τὰ προβλήματα τοῦ Πασχαλίου σημειώνει: «βέλτιον μὴ καινοτομεῖν»! Τέλος, ὁ μαθηματικὸς Ραβδᾶς καίτοι καὶ αὐτὸς ἐπισημαίνει σφάλματα π.χ. ὅτι ἡ ἰσημερία δὲν εἶναι ἀκριβής, δὲν προβαίνει εἰς οὐδεμίαν ἀλλαγήν.
Ἐξ ὅσων παρετέθησαν συνάγεται τὸ συμπέρασμα ὅτι οὐδεὶς ἐτόλμησε νὰ ἐπιφέρη τροποποίησιν εἰς τὸ καθιερωθὲν σύστημα ὑπολογισμοῦ, ἐνῶ ἦτο ἐν γνώσει ὅλων ὅτι ὑπάρχει κάποια ἀναντιστοιχία μὲ τὰ τότε ἀστρονομικὰ δεδομένα, πλὴν τοῦ αἱρετικοῦ Νικηφόρου Γρηγορᾶ, μὴ ἀκολουθουμένου οὔτε ἀπὸ τοὺς ὁμόφρονας καὶ μαθητάς του.
Οἱ σύγχρονοι «καινοτόμοι»
Παρὰ τὴν ὁμοφωνίαν τῆς βυζαντινῆς παραδόσεως, εὑρίσκονται σήμερόν τινες, οἱ ὁποῖοι ἐπιδιώκουν τὴν ἀλλαγὴν τοῦ Πασχαλίου. Ἡ ὑπόθεσις δὲν εἶναι βεβαίως τωρινή. Ἡ Β΄ Βατικανὴ Σύνοδος ἀπεφάσισεν ὅτι θὰ ἐδέχετο τὸ Πάσχα νὰ ὁρισθῆ εἰς συγκεκριμένην ἡμέραν, νὰ καταστῆ δηλαδὴ κατ’ οὐσίαν ἀκίνητος ἑορτή, ἐφ’ ὅσον αὐτὸ θὰ ἀπεδέχοντο καὶ οἱ ὑπόλοιποι χριστιανοί. Ἡ πανορθόδοξος τοῦ 1923 ὅπως καὶ τὸ ΠΣΕ τὸ 1997 ἔθεσαν πρὸς συζήτησιν παρομοίας προτάσεις. Εἰς τὸ πλαίσιον τῆς ἀναζητήσεως μεταξὺ Βατικανοῦ καὶ Φαναρίου κοινῆς ἡμέρας, ἀπρόσμενα συνετάχθη ὑπὲρ, τὸ 2016 καὶ ὁ Ἀγγλικανὸς Ἀρχιεπίσκοπος.
Ἐπειδὴ αἱ παλαιότεραι ἀπόπειραι εἶχον ἀντιμετωπισθῆ ἐπιτυχῶς, κανεὶς δὲν ἐπίστευεν ὅτι τὸ ζήτημα θὰ ἀνακάμψη. Ὡστόσον, προσφάτως δήλωσις τοῦ ὁμοτίμου Καθηγητοῦ τοῦ Α.Π.Θ. Πέτρου Βασιλειάδη ὅτι θὰ ὑπάρξη κοινὸς ἑορτασμὸς τὸ 2025 ἀνεζωπύρωσε τὰς ἀνησυχίας. Εἰς μικρὸν σχετικὰ διάστημα ἐκ τῆς δηλώσεως ἦλθε καὶ ἡ ἐπιβεβαίωσις ἀπὸ πλέον ἐπίσημα χείλη τοῦ Ποντίφικος τῆς Ρώμης. Συμφώνως πρὸς τὴν ἱστοσελίδα «ageliaforos.com» τῆς 18ης Φεβρουαρίου 2023:
«Γιὰ τὴν 1.700η ἐπέτειο τῆς Α’ Συνόδου τῆς Νίκαιας τὸ 2025 ὁ Πάπας Φραγκίσκος ἀποκάλυψε: Ἑτοιμάζουμε μία συνάντηση γιὰ τὸ 2025. Μὲ τὸν Πατριάρχη Βαρθολομαῖο θέλουμε νὰ καταλήξουμε σὲ συμφωνία γιὰ τὴν ἡμερομηνία τοῦ Πάσχα, ποὺ τυχαίνει νὰ εἶναι ἡ ἴδια ἡμερομηνία καὶ γιὰ τὶς δύο Ἐκκλησίες τὸ 2025. Θὰ δοῦμε, ἂν μποροῦμε νὰ συμφωνήσουμε γιὰ τὸ μέλλον. Καὶ θέλουμε νὰ γιορτάσουμε τὴν ἐπέτειο αὐτῆς τῆς Συνόδου ὡς ἀδέλφια. Προετοιμαζόμασθε γιὰ αὐτό».
Ἡ τοποθέτησις αὐτὴ τοῦ Πάπα ἀποκαλύπτει ὄχι μόνον συνεορτασμοὺς, ἀλλὰ καὶ νέαν ἐπιχείρησιν τοῦ Φαναρίου νὰ θέση βόμβα εἰς τὰ θεμέλια της ἑνότητος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας διὰ τῆς ἀναζητήσεως μονίμου κοινῆς ἡμερομηνίας τοῦ Πάσχα, ἡ ὁποία προφανῶς δὲν θὰ συμπίπτη μὲ τὴν δισχιλιετῆ καθιερωμένην τοιαύτην.
Ἄλλο ἀστρονομία, ἄλλο Πασχάλιον
Ὅπως εἶχε καταδείξει μὲ μελέτην του εἰς τὸν «Ο.Τ.» ὁ φυσικὸς-ραδιοηλεκτρολόγος κ. Ἀντώνιος Ἀγγελιδάκης («Ἡ ἡμερομηνία τοῦ Πάσχα δὲν ὁρίζεται ἀπὸ τὴν ἀστρονομίαν» Ο.Τ. ἀρ. φ. 2352/30.04.2021), οἱ Θεοφόροι Πατέρες τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου δὲν εἶχον σκοπὸν νὰ ἐξαρτήσουν τὸν ἑορτασμὸν τοῦ Πάσχα ἀπὸ ἀνθρωπίνας ἀστρονομικάς μετρήσεις, ἀλλὰ νὰ εὕρουν κοινὸν τρόπον, ὥστε νὰ διαφυλάσσεται ἡ ἑνότης ὅλων τῶν Ἐκκλησιῶν. Οἱ σύγχρονοι Οἰκουμενισταὶ διαστρέφουν αὐτὴν τὴν ἀρχήν, ἰσχυριζόμενοι ὅτι προκειμένου νὰ ἐπιτευχθῆ ἡ ἑνότης ὅλων τῶν «ὁμολογιῶν», ἂς θυσιασθοῦν ὅποιαι ἀρχαὶ τῶν Ἁγίων Πατέρων καθὼς αὐτὸς ἦτο ὁ σκοπὸς των. Ὡστόσον, οἱ μακάριοι Πατέρες ἀκριβῶς δι’ αὐτὸν τὸν λόγον «κατεσκεύασαν» τὸ λεγόμενον «Νομικὸν Πάσχα», τὸ ὁποῖον δὲν εἶναι τὸ ἰουδαϊκόν, ἀλλὰ μία συμφωνία τῶν Πατέρων προκειμένου νὰ προσδιορίζεται τὸ Χριστιανικὸν Πάσχα. Ὅσοι, ἑπομένως, δὲν ἤθελον νὰ ἀκολουθήσουν τὰς ἀποφάσεις αὐτάς ἐσήμαινεν ὅτι διεχώριζον τὴν θέσιν των ἀπὸ τὴν Ἐκκλησίαν καὶ ἄρα ἔπιπτον εἰς σχίσμα, τὸ ὁποῖον εἶναι προθάλαμος τῆς αἱρέσεως. Ἀντιλαμβάνεται κανεὶς ὅτι ὅσοι δὲν ἐπιθυμοῦν τὴν τήρησιν τῶν Ἱ. Κανόνων τῶν Ἁγίων Πατέρων, ἀλλὰ ὁμιλοῦν δι’ ἐπανεύρεσιν μιᾶς νέας ἡμερομηνίας κοινῆς ἀποδοχῆς μὲ τοὺς παπικοὺς κ.ἄ., σημαίνει ὅτι οὔτε οἱ ἴδιοι ὑπακούουν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν οὔτε δίδουν τὴν εὐκαιρίαν νὰ μετανοήσουν οἱ αἱρετικοὶ ὑποτασσόμενοι εἰς ὅσα ἡ Α΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος ὥρισεν. Εὑρίσκονται δηλαδὴ εἰς κατάστασιν ἀνταρσίας ἔναντι τῆς Ἐκκλησίας, τὴν ὁποίαν τὴν ὡραιοποιοῦν ὡς δῆθεν προσπάθειαν ἑνότητος. Δὲν δύνανται ἢ δὲν τοὺς συμφέρει νὰ κατανοήσουν ὅτι ἡ ἑνότης δὲν σχετίζεται μὲ ἐξωτερικὰ σχήματα (π.χ. μία ἡμερομηνία κοινοῦ ἑορτασμοῦ), ἀλλὰ εἶναι ἐσωτερικὴ καὶ μαρτυρεῖται πρὸς τὰ ἔξω διὰ τῆς ἀπολύτου ὑπακοῆς εἰς τοὺς θεοφωτίστους ὑπὸ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καταρτίσαντας τοὺς Ἱ. Κανόνας. Ἂν «ρίξουν» τὸν ἐγωισμὸν των καὶ ταπεινωθοῦν καὶ ἀποδεχθοῦν ὅτι, ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον βλέπουν ὡς ἐπιστημονικὰ διαβλητόν, δηλ. τήρησιν ἑνὸς Κανονίου, τὸ ὁποῖον ἔχει ἀστρονομικὰ λάθη, εἶναι τελικὰ αὐτὸ μὲ τὸ ὁποῖον ὀφείλουν νὰ συνταχθοῦν ψυχῇ τε καὶ σώματι ἀφήνοντες κατὰ μέρος τὰς νοησιαρχικάς καὶ γνωμικάς των ἐπιλογάς, ἴσως τότε νὰ ὑπάρξη οὐσιαστικὴ ἑνότης. Ἀπεναντίας, τοσοῦτον προέκοψαν εἰς τὴν ἀλαζονείαν, ὥστε νὰ θεωροῦν ὅτι οἱ Ἅγιοι Πατέρες ἦσαν ἀφελεῖς καὶ ἔπεσαν θύματα τῆς ἀτελοῦς ἀστρονομίας τῆς ἐποχῆς καὶ ὅτι οἱ ἴδιοι καθοδηγούμενοι ἀπὸ τὴν σύγχρονον ἐπιστήμην θὰ διορθώσουν τοὺς θεοφόρους Πατέρας. Ἐκεῖνοι ὅμως οὐδέποτε εἶχον πρόθεσιν νὰ ἀνάγουν τὴν ἀστρονομίαν εἰς κριτὴν τῆς ἐσωτέρας λειτουργίας τῆς Ἐκκλησίας, ὡς πράττουν καὶ διαλαλοῦν οἱ σημερινοὶ μεταπατερικοὶ θεολόγοι. Ἐπιπλέον, ὡς ἀπεδείχθη διὰ τῆς ἱστορικῆς ἐρεύνης, καίτοι ἐγνώριζαν τὰ προβλήματα οὐδέποτε ἠμφισβήτησαν τὸν δεδομένον τρόπον ὑπολογισμοῦ τοῦ Πάσχα. Προέκριναν τὴν ἑνότητα ἀπὸ τὴν οἰκουμενιστικὴν-πολιτικὴν ὀρθότητα…
Θὰ προβοῦν εἰς «intercommunio» τὸ 2025;
«Τί θὰ πράξωμεν, ἂν τὸ 2025 Πάπας καὶ Πατριάρχης συλλειτουργήσουν;», εἶναι τὸ ἐρώτημα πολλῶν χριστιανῶν. Κατ’ ἀρχάς, ἂς μὴ μεριμνῶμεν διὰ τὴν ἐπαύριον, καθὼς ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς θὰ ἐπιληφθῆ καὶ διὰ τοῦτο δὲν χρειάζεται νὰ γεμίζουν ἀπὸ ἀνησυχίαν καὶ ἀγωνίαν οἱ πιστοί. Κατὰ δεύτερον, ὡς σοφὰ λέγει καὶ ὁ λαὸς «ὅσα δὲν φέρνει ὁ χρόνος τὰ φέρνει ἡ ὥρα», δηλ. ἂς φθάσωμεν ἕως ἐκεῖ καὶ βλέπομεν, διότι Πάπας καὶ Πατριάρχης σκέπτονται ὡς νὰ εἶναι ἀθάνατοι καὶ «ἄνευ τοῦ ξενοδόχου». Ποῖος γνωρίζει ἂν ἡ Ρώμη ἢ τὸ Φανάρι δὲν καταποντισθῆ ὥς τότε μὲ τὰ συνεχῆ ὀλισθήματα πρὸς τὴν ἀπώλειαν, τὰ ὁποῖα διαπράττουν οἱ ἔνοικοι, οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἑαυτοὺς ἰδιοκτήτας τῆς Ἐκκλησίας… Ἔπειτα, νὰ σημειώσωμεν ὅτι ἡ Ἐκκλησία τῆς Κων/λεως δὲν εἶναι τὸ σύνολον τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀλλὰ μία Τοπικὴ Ἐκκλησία, μία μεταξὺ δεκατεσσάρων. Ἂν λοιπὸν ἀποφασίση -καὶ μάλιστα ἐρήμην ὅλων τῶν ὑπολοίπων Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν- νὰ προσχωρήση εἰς τὸν παπισμὸν ἐπισήμως, τότε θὰ ὑποστῆ καὶ τὰ προβλεπόμενα ὑπὸ τῶν Ἱ. Κανόνων. Ἄλλωστε, οἱ Φαναριῶται ἀποτελοῦν μίαν ἰσχνὴν μειονότητα καὶ δὲν ἔχουν νὰ συμπαρασύρουν παρὰ τὰς ἰδικάς των ψυχάς εἰς τὸ αἰώνιον πῦρ. Τὸ κρίσιμον εἶναι ἕως τότε νὰ φροντίσωμεν ὅλοι νὰ ἀφυπνίσωμεν τοὺς ἑλληνόφωνους Ὀρθοδόξους, νὰ δημιουργηθῆ ἀνάχωμα, ὥστε καμία ἄλλη ἑλληνόφωνη Ἐκκλησία νὰ μὴ ἀκολουθήση, ὡς ἔγινε τώρα μὲ τὸ Οὐκρανικόν. Δὲν θὰ σώσωμεν ἡμεῖς τὴν Ἐκκλησίαν, οἱ ἴδιοι θὰ ὁδηγηθοῦν εἰς τὴν ἀπομόνωσιν ἀπὸ τὸ πλήρωμα τῆς κιβωτοῦ τῆς σωτηρίας, τὸ ὁποῖον δὲν ἀνέχεται προδότας.
Ορθόδοξος Τύπος
