Ἰωάννης Βελισσαρίου [13 Ἰουλίου 1913], ὁ Ἥρωας τῶν Ἡρώων, ὁ ἀληθινός Μαῦρος Καβαλάρης

16 Ἰουλίου 2022

Ὁ Ἰωάννης Βελισσαρίου γεννήθηκε στίς 26 Νεομβρίου 1861 στό Πλοέστι τῆς Ρουμανίας μέ καταγωγή ἀπό τήν Κύμη Εὐβοίας καί σπούδασε τρία χρόνια στό Γαλλικό Κολλέγιο τῆς Αἰγύπτου. Τό 1880 ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα καί εἰσῆλθε στή Σχολή Ὑπαξιωματικῶν, ἀπ’ ὅπου τό 1887 ἀποφοίτησε μέ τόν βαθμό τοῦ ἀνθυπολοχαγοῦ Πεζικοῦ.

Συμμετεῖχε στόν Ἑλληνοτουρκικό Πόλεμο τοῦ 1897, ὅπου ἀποτέλεσε ὁ μόνος ἀπό τούς διμοιρῖτες σέ ὕψωμα στή… διάβαση τῆς Μελούνας δέν ὑποχώρησε καί γιά τόν ἡρωισμό πού ἐπέδειξε στή μάχη τῆς Δερβέν-Φούρκας (σημερινό Καλαμάκι Φθιώτιδας) στίς 7 Μαΐου 1897 πῆρε τά εὔσημα ἀπό τόν διάδοχο Κωνσταντῖνο. Μέ τήν κήρυξη τοῦ Α’ Βαλκανικοῦ Πολέμου, ὄντας ταγματάρχης ὁ Ἰωάννης Βελισσαρίου, ὡς διοικητής τοῦ 3ου Τάγματος τοῦ 4ου Συντάγματος Πεζικοῦ συμμετεῖχε στή Μάχη τοῦ Σαρανταπόρου (9 Ὀκτωβρίου 1912). Λόγῳ τοῦ µεγαλόπρεπου µαύρου ἀλόγου πού καβαλοῦσε, ὀνοµάστηκε ἀπό τούς εὐζώνους του «Μαῦρος Καβαλάρης». Στή πολιορκία τῶν Ἰωαννίνων, στίς 20 Φεβρουαρίου 1913 μέ ἕνα παράτολμο σχέδιο περικύκλωσε τό Μπιζάνι καί προελαύνοντας ἀπέκοψε τήν ἐπικοινωνία Ἰωαννίνων-Μπιζανίου, κίνηση μέ τήν ὁποία ἔκανε τούς Τούρκους νά παραδοθοῦν. Ἔτσι τήν ἑπόμενη μέρα τά Ἰωάννινα ἀπελευθερώθηκαν.

«Τόξα καί βέλη ἐτρέμανε στό θεϊκό σου χέρι

ὅταν τήν Τροίαν ἔσειες, τῶν Ἀχαιῶν ξεφτέρι.

Τοῦ ἥλιου τό φῶς ἔκρύβανε τά μύρια σᾶς κοντάρια,

ὅταν τόν Πέρση ἔσκίζα τε, τῶν Πλαταιῶν λιοντάρια.

***

Τουφέκια ἔβρονταστράφτανε τόν χάρο ἄδελφωμένα,

ὅταν γκρεμνοϋσες τῆς Τουρκιᾶς τόν θρόνο, Εἰκοσιένα.

Μά μέ λιθάρια, μέ βουνά, μέ πέτρες μέ κοτρώνια

δυό μόνοι ἔπολεμήσανε, δυό ξακουσμένοι αἰώνια.

***

Σεΐς ώ Τιτᾶνες τόν παληόν, παλαίβοντας θεόν μας

καί σύ, ώ Βελισσάριε, Τιτάν τῶν ἥμερων μᾶς».

Ποίημα τοῦ Φωκίωνα Πανά (1868-1938)

Πολέμησε στή μάχη Κιλκίς – Λαχανά, στή μάχη Μπέλες καί τῆς Τζουμαγιάς, ὥσπου, στίς 13 Ἰουλίου 1913 στό «ὕψωμα 1378», τόν πῆρε μιά βολίδα στά πνευμόνια καί ἀπεβίωσε λίγες ὧρες ἀργότερα μέ τά λόγια: «Καί ὅπως εἴπαμε παιδιά μου. Στή Σόφια, στήν Πόλι.»1. Τήν ἑπομένη θάφτηκε δίπλα ἀπό τόν τάφο τοῦ Γεωργίου Κολοκοτρώνη, ἐγγονοῦ τοῦ Γέρου τοῦ Μοριᾶ, πού εἶχε πέσει κι αὐτός ἡρωικά μιά μέρα πρίν.

Ὅταν ὁ Βασιλεύς τῶν Ἑλλήνων Κωνσταντῖνος πληροφορήθηκε τόν θάνατο τοῦ ἥρωα, εἶπε:

«Τοιοῦτοι ἥρωες δέν ζοῦν πολύ, δέν εἶναι δυνατόν νά ζήσουν πολύ. Αὐτός εἶναι ὁ ζηλευτός, ὁ πλέον ζηλευτός θάνατος. Δέν χρειάζονται συλλυπητήρια. Φέρτε μοῦ χαρτί νά συγχαρῶ τήν γυναῖκα του». «Χαιρετίζω τόν Ἥρωα τῶν Ἡρώων»

Ἀφιερώνω τό παρακάτω ποίημα στόν Ἥρωα τῶν Ἡρώων, στόν ἀληθινό Μαῦρο Καβαλάρη:

Στόν ἀληθινό Μαῦρο Καβαλάρη

Γιάννη Βελισσαρίου

Στό μνημεῖο κοιτάζω μιά μορφή,

πού βαστᾶ ντουφέκι καί σπαθί,

τό ἄστρο εἶναι τοῦ Μπιζανίου,

ὁ ἥρωας Ἰωάννης Βελισσαρίου.

***

Μιάν ἥσυχη νύκτα μέ φεγγάρι,

ἐσύ πόθο εἶχες γιά κοντάρι,

τόν Τοῦρκο ἔκανες νά παραδοθεῖ,

ἡ Μακεδονία εἶχε πιά λευτερωθεί.

***

Ὦ! Ἥρωα, Μαῦρε Καβαλάρη,

τῆς Εὔβοιας γνήσιο βλαστάρι,

γιά κάθε μας τσολιά καμάρι,

τοῦ Ἔθνους γενναῖο παλικάρι!

***

Ἔνδοξες μάχες ἔδωσες πολλές,

ἀπ’ ἄκρη σ᾽ ἄκρη ἡρωικές!

Κανείς ἐχθρός νά μήν περάσει,

δίχως ὁ Xάρος σέ δειλιάσει.

***

Αὐτό τό ἔπος δέν θά ‘χέ τέλος,

ἄν στοῦ ὑψώματος2 τό βέλος,

στά στενά της Κρέσνας ὑψωμένος,

ἀπό βόλι ἔφευγες λαβωμένος…

***

Ὦ! Ἥρωα, Μαῦρε Καβαλάρη,

τῆς Εὔβοιας γνήσιο βλαστάρι,

γιά κάθε μας τσολιά καμάρι,

τοῦ Ἔθνους γενναῖο παλικάρι!

(Τὸ μοιρολόϊ τοῦ Μοναστηρίου,

Εὐαγγελία Κ. Λάππα,

Ἐκδόσεις Πελασγός 2021)

Πηγές:

1. https://www.agon.gr/istories/10941/tagmatarchis-ioannis-velissarioy-o-iroas-ton-iroon-toy Ταγματάρχης Ἰωάννης Βελισσαρίου: Ὁ «΄ηρωας τῶν Ἡρώων» / Ἀπόστολος Κατσίκης, Ὁμότιμος Καθηγητής τοῦ Πανεπιστημίου Ἰωαννίνων

2. http://greekworldhistory.blogspot.com/2013/03/1861-1913.html  ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Ἰωαννησ ΒΕΛΙΣΣΑΡΙΟΥ ”Ὁ ΜΑΥΡΟΣ ΚΑΒΑΛΑΡΗΣ” (1861 -1913) / Γενικό Ἐπιτελεῖο Στρατοῦ

1. Γράδεβον, 20 Ἰουλίου 1913, Κ. Μπούκουρας Ἰατρός Τάγματος

2. Τό Ὕψωμα 1368 στήν Ἀνατολική Ρωμυλία

Πηγή