Το Πιστοποιητικό Γονεϊκότητας για ψήφιση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Η προτεινόμενη νομοθετική ρύθμιση θα μπορούσε να παρακάμψει την εθνική νομοθεσία για την οικογένεια και να διευκολύνει την παρένθετη μητρότητα.
Bridget Ryder, 6 Δεκεμβρίου 2023
Η επίμαχη πρόταση για πιστοποιητικό γονεϊκότητας πηγαίνει προς ψήφιση στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου την ερχόμενη εβδομάδα.
Αν και το μέτρο, το οποίο θα διευκόλυνε τους Ευρωπαίους που το επιθυμούν να κάνουν τις διεργασίες για παρένθετη μητρότητα στο εξωτερικό, είναι μάλλον απίθανο τελικά να εγκριθεί από τα κράτη-μέλη στο Συμβούλιο της ΕΕ, ομάδες υπέρ της οικογένειας επισημαίνουν ότι ακόμη και η πρόταση μιας τέτοιας νομοθετικής ρύθμισης για ψήφιση δημιουργεί ένα επικίνδυνο προηγούμενο.
Το περασμένο έτος, η Επιτροπή πρότεινε ένα πανευρωπαϊκό πιστοποιητικό που αναγνωρίζει μια γονική σχέση εντός των συνόρων της, δηλαδή μια σχέση μεταξύ γονέα και παιδιού, με στόχο, θεωρητικά και όπως τουλάχιστον εξαρχής δηλώθηκε, να ελαχιστοποιήσει το διοικητικό φόρτο για τις οικογένειες που βρίσκονται σε διασυνοριακές καταστάσεις, δηλαδή έχουν κάποιου είδους σχέση με δύο ή περισσότερα κράτη-μέλη και νομικά έγγραφα που πιστοποιούν τη σχέση ενός ανηλίκου με έναν γονέα στο ένα κράτος-μέλος μπορεί να μην αναγνωρίζονται εύκολα από κάποιο άλλο.
Ωστόσο, το οικογενειακό δίκαιο δεν αποτελεί αρμοδιότητα της ΕΕ και όσοι αντιτίθενται στο προτεινόμενο πιστοποιητικό προειδοποιούν ότι θα μπορούσε επίσης να διευκολύνει τις διαδικασίες για παρένθετη μητρότητα από ευρωπαϊκές οικογένειες σε άλλες χώρες, να αναγκάσει κράτη-μέλη να αναγνωρίσουν γάμους ομοφυλοφίλων και να μειώσουν τα επίπεδα της προστασίας που παρέχεται τελικά στα παιδιά.
Σύμφωνα με το προσχέδιο της οδηγίας που ενδέχεται να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στη συνεδρίαση της επόμενης εβδομάδας, η απόκτηση πιστοποιητικού γονεϊκότητας θα απαιτεί μόνο μια απλή διοικητική διαδικασία. Είναι αξιοσημείωτο ότι η γλώσσα του προσχεδίου αποφεύγει τους πιο συνηθισμένους, ξεκάθαρους και καλύτερα κατανοητούς νομικούς όρους «γονική συγγένεια» («parentage») και «γονική σχέση» («filiation») και αντί αυτών χρησιμοποιεί τον πιο αόριστο, ασαφή και λιγότερο κατανοητό όρο «γονεϊκότητα» (parenthood).
Ο Επίτροπος Δικαιοσύνης Didier Reynders έχει παραδεχτεί σε δύο περιπτώσεις ότι αυτή η πρόταση συνδέεται άμεσα με την παρένθετη μητρότητα.
«Η Επιτροπή διεξάγει επί του παρόντος προπαρασκευαστικές εργασίες για μια πρωτοβουλία για την αναγνώριση της γονεϊκότητας μεταξύ των κρατών-μελών, η οποία μπορεί επίσης να περιλαμβάνει ζητήματα ιδιωτικού διεθνούς δικαίου σχετικά με την παρένθετη μητρότητα», έγραψε απαντώντας σε Ιταλούς ευρωβουλευτές το 2022.
Πιο πρόσφατα, είπε στην επιτροπή Νομικών Θεμάτων της ΕΕ, γνωστή με το γαλλικό ακρωνύμιο «JURI», η οποία έχει το ρόλο της στην πρόταση για το πιστοποιητικό γονεϊκότητας, ότι ο αποκλεισμός της γονεϊκότητας μέσω παρένθετης μητρότητας από το πιστοποιητικό, θα ήταν «αντίθετος με την αρχή της αποφυγής διακρίσεων».
Αν και πολλά κράτη-μέλη αντιτίθενται στο σχεδιαζόμενο πιστοποιητικό και δεν θα εγκρίνουν μια νομοθετική ρύθμιση που θα απαιτεί την αναγνώρισή του, το πιστοποιητικό θα μπορούσε ακόμη να είναι διαθέσιμο για χρήση, αποτελώντας έτσι ένα επικίνδυνο προηγούμενο.
«Η Επιτροπή επιδιώκει να δημιουργήσει ένα Ευρωπαϊκό Πιστοποιητικό Γονεϊκότητας διαθέσιμο στη σχεδιαζόμενη – συγκεντρωτικής μορφής – ψηφιακή πλατφόρμα ευρωπαϊκής δικαιοσύνης. Ο σκοπός αυτού του Πιστοποιητικού είναι αναμφίβολα η παράκαμψη της εθνικής νομοθεσίας για τον καθορισμό της γονικής σχέσης», έγραψε η ομάδα «EU for Family» («Ευρωπαϊκή Ένωση για την Οικογένεια») σε ένα φυλλάδιο για το θέμα.
Η ομάδα αυτή ενθαρρύνει τους πολίτες να επικοινωνήσουν με τους ευρωβουλευτές και τους υπουργούς Δικαιοσύνης των χωρών τους για να εκφράσουν την αντίθεσή τους σε αυτό το σχέδιο.
