ΚΩΣΤΑΣ ΔΟΥΚΑΣ : Ποῦ ἀπεβίβασαν τόν Ὀδυσσέα κοιμώμενο οἱ Φαίακες; 10ον
ΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΦΟΡΚΥΝΟΣ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ ΜΟΝΟ ΣΤΗΝ ΛΕΥΚΑΔΑ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΜΟΝΑΔΙΚΟ, ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΛΕΠΤΟΜΕΡΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ, ΠΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΤΑ ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ
Ὁ μόνος τρόπος νά ἀποδυναμωθοῦν οἱ γεωγραφικές περιγραφές τοῦ Ὁμήρου ὃσον αφορᾶ τήν ἀληθινή Ἰθάκη, εἶναι τό στερεότυπο «ἐπιχείρημα» ὃτι ὁ Ὃμηρος ἦταν ποιητής καί ὂχι γεωγράφος καί, ὡς έκ τούτου μποροῦσε νά χρησιμοποιήσει τήν…ἀχαλίνωτη φαντασία του γιά νά περιγράψει ἀκόμη καί τήν…προδωρική γεωγραφία τῶν Ἰονίων Νήσων. Κι αὐτό ὃμως το «ἐπιχείρημα» ἀνατρέπεται ἀπό τόν γεωγράφο Στράβωνα, ὁ ὁποῖος ἀναφέρει τά ἑξῆς (Γεωγρ. Α, 17): Τό δέ τά πάντα πλάττειν οὐ πιθανόν οὐδ᾽ ὁμηρικόν (τό νά πλάση τά πάντα μέ τήν φαντασία του οὒτε πιθανόν εἶναι οὒτε γνώρισμα τοῦ Ὁμήρου).
Ἀλλά ἡ γεωγραφία ἑνός τόπου ἀλλάζει μέ τόν βραδύτατο ρυθμό τῶν γεωλογικῶν μεταβολῶν πού ἐπέρχονται σέ πολλές χιλιάδες ἢ καί ἑκατομμύρια ἀκόμη χρόνια. Ἒτσι ἡ τοπική γεωγραφία στά Ἰόνια νησιά παραμένει ἀμετάβλητη στόν ὁρίζοντα τῶν 3.000 π.Χ. καί ἀποτελεῖ ἀδιάψευστο μάρτυρα τῶν ἀληθινῶν περιγραφῶν τοῦ Ὁμήρου, ὃπως εἶναι π.χ. ἡ περιγραφή τοῦ λιμένος τοῦ Φόρκυνος, τοῦ θαλασσινοῦ γέροντος, στήν Ἰθάκη. Σ᾽ αὐτό τό λιμάνι ἀπεβίβασαν τόν Ὀδυσσέα κοιμώμενο οἱ Φαίακες, μέ ὃλα τά πλούσια δῶρα πού τοῦ χάρισαν. Κι αὐτό τό λιμάνι πρέπει νά βρίσκεται κοντά στήν χοιροσπηλιά τοῦ Εὐμαίου, ὃπου ὁ Ὀδυσσέας πῆγε μέ τά πόδια, ἀφοῦ ἐξασφάλισε τούς θησαυρούς του σέ μία σπηλιά.
Ὁ Ὃμηρος περιγράφει μέ τόσες χαρακτηριστικές λεπτομέρειες τό ἰδιόρρυθμο αὐτό λιμάνι, ὣστε νά μή μᾶς μένει καμμία ἀμφιβολία ὡς πρός τό ποιό νησί τοῦ Ἰονίου εἶναι ἡ ἀληθινή Ἰθάκη. Ἀναζητήσατε σέ ὃλα τά νησιά τοῦ Ίονίου, μεγάλα καί μικρά ἓνα τέτοιο λιμάνι. Δέν θά τό βρῆτε παρά μονάχα στήν Λευκάδα. Εἶναι τό λιμάνι τῶν Συβότων,τό ὂνομα τοῦ ὁποίου παραπέμπει σέ χοιροτρόφο (συβότην). Καί ἰδού ἡ περιγραφή:
Φόρκυνος δέ τίς ἒστι λιμήν, ἀλίοιο γέροντος
ἐν δήμω Ἰθάκης· δύο δέ προβλῆτες ἐν αὐτῷ
ἀκταί ἀπορρῶγες, λιμένος ποτιπεπτηυῖαι,
αἳ τ᾽ ἀνέμων σκεπόωσι δυσαήων μέγα κῦμα
ἒκτοθεν, ἒντοσθεν δέ τ᾽ ἂνευ δεσμοῖο μένουσι
νῆες ἐΰσελμοι, ὃτ᾽ ἂν ὃρμου μέτρον ἳκονται.
(Ὀδ. π 96)
(Καί εἶναι τοῦ Φόρκυνος κἀποιο λιμάνι, τοῦ θαλασσινοῦ
γέροντος, στόν δῆμο τῆς Ἰθάκης. Καί προβάλλουν σ᾽ αὐτό
δύο ἀκτές ἀπόκρημνες, πού στό λιμάνι συγκλίνουν
καί τό σκεπάζουν ἀπό τῶν σφοδρῶν ἀνέμων τό μέγα κῦμα
ἒξω, ἐνῶ μέσα μένουν ἂδετα τά καλοφτιαγμένα πλοῖα
ὃταν φθάνουν γιά νά μεθορμισθοῦν).
Στόν διπλανό ὃρμο τῶν Συβότων, στόν ὃρμο Σκύδι, βρίσκεται ἡ χοιροσπηλιά τοῦ Εὐμαίου.
Μᾶς διαφωτίζει ὁ Ὃμηρος στήν ἀρχή τῆς ραψωδίας ξ τῆς Ὀδύσσειας κι ἐμεῖς ὑποπτευόμαστε τήν διαδρομή (ἒμμετρη μετάφραση του ὑποφαινομένου):
Ἀπ᾽τό λιμάνι τράβηξε σέ ἀτραπό τραχειά
σέ δασωμένες κορυφές, ἐκεῖ πού ἡ Ἀθηνᾶ
τοῦ ᾽πε γιά τόν χοιροβοσκό, πού φρόντιζε τό βιός του
ἀπό τούς δούλους πιό πολύ στό κτῆμα τοῦ Ὀδυσσέα.
Ὃποιος βλέπει ἀπό ψηλά , ἀπό τό Ἀγνάντι, τό λιμάνι τῶν Συβότων, ἒχει τήν ἐντύπωση ὃτι πρόκειται γιά λίμνη. Τόσο πολύ συγκλίνουν οἱ δύο προβλῆτες στήν εἲσοδο τοῦ λιμανιοῦ. Ἀλλά καί ὁ εὑρισκόμενος ἐντός τοῦ λιμένος δέν βλέπει τήν ἒξοδο πρός τήν ἀνοικτή θάλασσα. Πρόκειται δηλαδή γιά ἓνα ἀσφαλῆ, εὒορμο καί ἀπολύτως προστατευόμενο ἀπό τούς ἀνέμους λιμένα. Κι αὐτός εἶναι ὁ λόγος πού τά πλοῖα τά ὁποῖα εἰσέρχονται στά Σύβοτα μένουν ἂδετα, ἀνεξαρτήτως καιρικῶν συνθηκῶν πού ἐπικρατοῦν στήν περιοχή τῆς ἀνοικτῆς θαλάσσης.
Ἀλλά οὒτε κι αὐτή ἡ τρανή ἀπόδειξη λαμβάνεται ὑπ᾽ ὂψη ἀπό τούς Ίθακιστές. Ὃλα τά φαντάστηκε ὁ Ὃμηρος.
Ἀλλά θά συνεχίσουμε με τήν δημοσίευση καί ἂλλων τέτοιων ἠχηρῶν ἀποδείξεων περί τῆς ἀληθινῆς Ὁμηρικῆς Ἰθάκης.
